Zostań architektem kariery i stwórz indywidualny plan działania

Czas, kiedy nie mamy pracy, daje dużą szansę do rozpoczęcia czegoś nowego w naszym życiu zawodowym. Warto zrobić wtedy zestawienie naszych dotychczasowych doświadczeń oraz nabytych umiejętności z wiedzą o rynku pracy i zastanowić się, gdzie tak naprawdę chcielibyśmy pracować i co robić w życiu. Ale zanim przystąpimy do działania trzeba właściwie zaplanować każdy krok. Dlatego warto utworzyć indywidualny plan działania. Pamiętajmy o tym, że dobry plan to podstawa sukcesu, zwłaszcza jeśli chodzi o sukces zawodowy.

Określenie głównego celu zawodowego i sposobów jego realizacji

W pierwszej kolejności powinniśmy zastanowić się nad tym, czego oczekujemy od pracy zawodowej i jakie są nasze potrzeby z nią związane. Czy jest ona dla nas tylko źródłem korzyści finansowych czy ważna jest także samorealizacja i czerpanie przyjemności z jej wykonywania? Musimy uświadomić sobie jakie wartości życia zawodowego cenimy najbardziej. Czy jest to przywództwo, autonomia, kreatywność, usługi i kontakt z ludźmi a może jeszcze coś innego.  Kiedy już uświadomimy sobie jaka praca nas usatysfakcjonuje, zastanówmy się jakie stanowisko, zawód i branża zapewnią nam zaspokajanie naszych potrzeb i wymagań względem pracy. Po tym jesteśmy już w stanie określić nasz główny cel zawodowy, czyli to co chcemy osiągnąć w życiu zawodowym. Pamiętajmy o tym, że cel, który sobie stawiamy powinien być możliwy do zrealizowania, zbyt trudny może okazać się nierealny, natomiast zbyt łatwy nie będzie motywował do działania.  Jeśli mamy swój cel zawodowy to jest to już połowa sukcesu. Zastanówmy się teraz jakie kroki przedsięwziąć aby go zrealizować. Chodzi o to, aby zebrać informacje jakie umiejętności, kompetencje i kwalifikacje są niezbędne przy takiej ścieżce kariery, jeśli ich nie posiadamy wiemy już jakie są nasze cele cząstkowe. Chodzi tutaj o działania o charakterze edukacyjnym, zawodowym ale i osobistym, ponieważ warunkiem wykonywania określonych zawodów są nie tylko kwalifikacje, ale też odpowiednie cechy charakteru, które także musimy kształtować. Aby nasz indywidualny plan działania motywował do podejmowania konkretnych kroków, musimy określić datę jego rozpoczęcia i docelową datę zrealizowania.  Zaplanujmy sobie w jakim okresie czasu jesteśmy w stanie zrealizować nasz cel zawodowy, jeśli tego nie zrobimy będziemy go odwlekać w nieskończoność.

Twój kapitał

Następnym krokiem jest dokonanie bilansu naszych atutów osobistych i atutów sytuacyjnych, który jest podsumowaniem efektów dotychczasowej pracy i stanowi kapitał, na którym będziemy bazować . Czym są więc atuty osobiste i sytuacyjne?

Najlepiej wypisać na kartce, w takiej formie jak powyżej, nasze wszystkie atuty, które pomogą w realizowaniu indywidualnego planu działania. Atuty osobiste będą nas motywować i utwierdzać w przekonaniu, że poradzimy sobie w osiągnięciu obranego celu. Natomiast atuty sytuacyjne są środkami i metodami, dzięki którym łatwiej nam będzie rozpocząć jakiekolwiek działanie.  

Trudności i bariery w realizowaniu IPD

Planując indywidualny plan działania trzeba wziąć także pod uwagę trudności i bariery, które mogą się pojawić. Możemy podzielić je na dwie kategorie. Pierwsza z nich to trudności o charakterze wewnętrznym, czyli słabe strony charakteru i osobowości, np. brak poczucia własnej wartości, uległość itd. Należą do nich także luki w wiedzy, brak doświadczenia i odpowiednich umiejętności. Drugą kategorią barier, jakie mogą stanąć na naszej drodze są trudności o charakterze zewnętrznym. Zaliczają się do nich odległości geograficzne i niekorzystna lokalizacja, brak dostępu do informacji, zła sytuacja finansowa lub dodatkowe obowiązki życiowe. Wypisując wszystkie bariery już na początku, będzie nam łatwiej stopniowo je eliminować, lub planować działanie w taki sposób, aby nie stanowiły dla nas problemu nie do rozwiązania.

Mapa wsparcia

Po przeanalizowaniu barier i przeszkód, jakie mogą stanąć w trakcie realizowania naszych celów zawodowych, teraz trzeba zrobić listę osób, którzy będą mogli udzielić nam wsparcia. Pierwszą grupą osób jest oczywiście rodzina, znajomi i przyjaciele, którzy służą pomocą szczególnie przy utracie motywacji i wiary we własne siły. Fachową pomoc otrzymamy również ze strony konkretnych instytucji i organizacji. Wsparcie w trakcie planowania jak i realizowania kariery możemy otrzymać także ze strony doradców zawodowych, którzy pomogą chociażby w określeniu naszych możliwości i potencjału zawodowego lub w zdobyciu informacji dotyczących wymagań i warunków wykonywania danej pracy.

Ocena efektów działań

Aby zwiększyć naszą motywację oraz zmobilizować samego siebie do działania, należy zaplanować daty, w których sprawdzać będziemy postępy w realizacji IPD. Jest to ostatni element tworzenia indywidualnego planu działania. Kolejnym krokiem będzie już konkretne działanie, zbliżające nas do osiągnięcia celu, który wytyczyliśmy sobie już na początku.   

Stworzyliśmy swój indywidualny plan działania, podjęliśmy już pierwsze kroki ku jego realizacji a tu niespodziewanie trafia się nam ciekawa propozycja pracy, niekoniecznie związana z naszym celem zawodowym. Co robić w takiej sytuacji? Na pewno trzeba rozważyć taką propozycję, ponieważ może się ona okazać równie interesująca i stanie się naszym nowym celem zawodowym. Trzeba działać planowo, ale warto dostrzegać także nadarzające się okazje. Otwartość na zmiany i elastyczność to także ważna cecha. Jeśli jednak taka okazja się nie trafiła a my nie potrafimy samodzielnie stworzyć naszego planu działania, warto zwrócić się do doradcy zawodowego po pomoc. W urzędach pracy często organizowane są projekty i szkolenia dla bezrobotnych z zakresu planowania indywidualnej ścieżki kariery, dlatego warto z nich korzystać.