Samozatrudnienie jako forma aktywności zawodowej kobiet

Jedynym pozytywnym następstwem złej sytuacji na rynku pracy w Polsce, czyli bezrobocia jest decydowanie się kobiet na prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Polki wyróżniają się na tle kobiet w Unii Europejskiej pod względem zakładania firm i pracy na własny rachunek. W latach 2000-2003 mieliśmy w Polsce największy odsetek przedsiębiorczych kobiet w Europie. Ich sukcesy zawodowe są drogowskazem dla innych kobiet, które także decydują się na założenie własnej firmy.

Korzyści płynące z samozatrudnienia

Współczesne kobiety dążą do większego uczestnictwa w życiu społeczno-gospodarczym, dlatego przedsiębiorczość i zakładanie własnych firm jest dla nich formą aktywności zawodowej i sposobem przeciwdziałania bezrobociu. Głównymi przyczynami, dla których Polki decydują się na rozwinięcie własnej firmy, są głównie poza trudnościami ze znalezieniem pracy etatowej, dążenie do samodzielności i potrzeba godziwych zarobków. Chcą one także przekroczyć bariery tworzone nie tylko przez niekorzystną sytuację ekonomiczną, ale też przez społeczeństwo i stereotypy. Prowadzenie własnej działalności gospodarczej przez kobiety w mniejszym stopniu wystawia je na ryzyko doświadczania czynów dyskryminujących w pracy. Kobiecie będącej szefem we własnej firmie nie zagraża „szklany sufit” czy „lepka podłoga”. Dużym plusem jest także elastyczny czas pracy, który pozwala kobiecie godzić obowiązki zawodowe z rodzinnymi, ułatwia jej to także wykorzystanie nowych technologii np. Internetu, który umożliwia prowadzenie firmy w domu. Poza tym niezależność finansowa gwarantuje w pewien sposób stabilizację ekonomiczną i poczucie bezpieczeństwa na rynku pracy, co dla kobiet posiadających rodzinę jest priorytetową sprawą jeśli chodzi o zarobki.

Kolejnym pozytywem zachęcającym do samozatrudnienia jest fakt, iż jest to forma aktywności zawodowej propagowana przez Unię Europejską. Rozwiązania prawne krajów Wspólnoty sprzyjają rozwojowi sektora małych i średnich przedsiębiorstw. W ramach funkcjonowania funduszy strukturalnych prowadzone są także kampanie społeczne mające na celu zmianę stereotypowego postrzegania ról w podziale na te pełnione przez mężczyzn i kobiety[1]. W praktyce przejawia się to konkretnymi programami wsparcia i działaniami dla osób chcących założyć własną firmę. Unia oferuje specjalne środki finansowe, które przeznaczane są w celu dofinansowania działalności gospodarczych, akcji promocyjnych, szkoleń czy poradnictwa dla osób chcących pracować na własny rachunek. Dlatego takie inicjatywy ze strony Unii Europejskiej dodatkowo zachęcają do rozwoju przedsiębiorczości wśród kobiet.

Trudności i bariery, jakie mogą pojawić się przy zakładaniu własnej firmy

Warto zwrócić także uwagę na przeszkody i utrudnienia, które wiążą się z założeniem i prowadzeniem własnej firmy, ponieważ mogą one stanowić poważną trudność dla przedsiębiorczości kobiet. Podjęcie decyzji o założeniu własnej firmy szczególnie trudno przychodzi kobietom, które przez długi okres czasu były bezrobotne. Cechuje je pesymizm, strach i brak wiary we własne siły i możliwości. Poza tym rola właściciela firmy niesie ze sobą zmianę nie tylko w życiu zawodowym ale i osobistym. Należy zmienić swoje przyzwyczajenia, nawyki co może okazać się trudne dla kobiet, które przez długi okres czasu wiodły uporządkowane przez siebie życie. Prowadzenie własnego interesu wymaga od kobiet przede wszystkim dużej odwagi, samozaparcia, charyzmy, jak i umiejętności ryzykowania. Niezbędna jest też określona wiedza i umiejętności, które dotyczą danej branży oraz umiejętności zarządzania. Ponadto zwłaszcza początkowy etap działalności firmy pochłania dużą ilość czasu i wymaga największego zaangażowania i dyspozycyjności. Dlatego ważną kwestią staje się wtedy wsparcie ze strony rodziny i przyjaciół, aby zapobiec przedwczesnemu wycofaniu i rezygnacji kobiety z realizacji swojego planu. Nawiązując do rodziny warto zasygnalizować problem opieki nad dziećmi w czasie nieobecności matki w domu, bo pomimo elastyczności pracy w prowadzeniu własnej firmy, początkowy okres jej trwania wymaga dużych nakładów czasu. Niezbędna jest wtedy pomoc instytucji opiekuńczo-wychowawczych i wtedy może zrodzić się kolejny problem, gdyż takich ośrodków w Polsce mamy niewystarczającą ilość a dostęp do nich poprzedzony jest długo trwającą kolejką.

Innymi trudnościami stanowiącymi bariery w przedsiębiorczości kobiet są:

- nadmiar spraw organizacyjnych,

- niejasne przepisy prawne,

- brak ustalonych reguł rozwoju małych i średnich firm,

- brak finansów,

- brak kapitału początkowego,

- brak odpowiedniego lokalu,

- trudności ze znalezieniem odpowiednich pracowników[2].

Rozwój przedsiębiorczości kobiet, pomijając trudności, które ze sobą niesie, jest świetnym sposobem walki nie tylko z bezrobociem kobiet, ale też z ich dyskryminacją na rynku pracy. Własna działalność gospodarcza w obliczu trudnej sytuacji na rynku pracy jest możliwością zarabiania na życie, które niekoniecznie musi wiązać się z pracą najemną. Poza tym rozwój przedsiębiorczości wpływa pozytywnie na zanikanie postaw i poglądów dyskryminujących kobiety na arenie pracy zawodowej, dlatego ważne jest propagowanie tej formy aktywności zawodowej wśród kobiet.